Έρευνες έχουν δείξει ότι – ιδίως σε αστικές περιοχές – είναι πλέον καθημερινό το φαινόμενο να γινόμαστε ”μάρτυρες” τροχαίων ατυχημάτων στα οποία ”παρασύρεται” ένας πεζός από ένα αυτοκίνητο ή ένα δίκυκλο.

Μάλιστα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (https://ec.europa.eu/transport/road_safety) αναγνωρίζοντας το πρόβλημα κάνει ιδιαίτερη μνεία στα τροχαία ατυχήματα με πεζούς και προτείνει τρόπους ώστε αυτά να μειωθούν σε κάθε Ευρωπαϊκή χώρα.

Δυστυχώς οι πεζοί είναι τα ”εύκολα θύματα” στο οδόστρωμα, ιδίως οι ηλικιωμένοι, καθώς έχει αποδειχθεί ότι το μεγαλύτερο ποσοστό πεζών, που πέφτουν θύματα τροχαίων ατυχημάτων, ανήκει στην τρίτη ηλικία, που αυξάνεται συνεχώς δημογραφικά τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας.

Είναι σημαντικό, λοιπόν, να γνωρίζουμε τις αιτίες των τροχαίων ατυχημάτων με πεζούς.

Οι βασικές αιτίες για τις ”παρασύρσεις πεζών”, ειδικά της τρίτης ηλικίας

Όπως όλοι γνωρίζουμε, οι δρόμοι είναι καθημερινά γεμάτοι από πεζούς, ιδίως ηλικιωμένους, οι οποίοι επιχειρούν να διασχίσουν το οδόστρωμα. Μια απλή καθημερινή κίνηση, όμως, μπορεί να αποβεί μοιραία εξαιτίας της μορφολογίας των ελληνικών δρόμων και της ελλιπούς οδηγικής παιδείας στην Ελλάδα, οι οποίες αυξάνουν αυτόματα τις πιθανότητες ενός τροχαίου ατυχήματος.

Ενδεικτικά, οι κύριες αιτίες που μετατρέπουν τους πεζούς σε ”αρνητικούς πρωταγωνιστές” είναι :

* Μειωμένες αισθήσεις και αντανακλαστικά των ηλικιωμένων πεζών *

Η όραση, η ακοή και τα αντανακλαστικά αποτελούν τις παραμέτρους, που επηρεάζουν σημαντικά τη λήψη των κρίσιμων αποφάσεων στα κυκλοφοριακά θέματα.
Μετά την ηλικία των 60 ετών οι αισθήσεις και τα αντανακλαστικά σταδιακά μειώνονται με αποτέλεσμα να γίνεται όλο και πιο δύσκολο ένας πεζός αυτής της ηλικίας να δει, να ακούσει και να αντιληφθεί εγκαίρως κάτι που συμβαίνει ξαφνικά στο οδόστρωμα.
Το γεγονός ότι αντιλαμβάνεται αργά πολλά δεδομένα αυξάνει αισθητά και το χρόνο αντίδρασης του.

Αξιοσημείωτο είναι ότι το ίδιο το άτομο, δηλαδή ο άνω των 60 ετών πεζός, συνήθως θεωρεί ότι καμία από τις ανωτέρω παραμέτρους (βλ. όραση, ακοή, αντανακλαστικά) δεν έχει αλλάξει και ότι η οποιαδήποτε αλλαγή οφείλεται στους άλλους και όχι στον ίδιο.

* Λανθασμένη εκτίμηση των αποστάσεων από τους πεζούς, ειδικά τους ηλικιωμένους *

Έρευνες απο ειδικά Ινστιτούτα έχουν δείξει ότι η εκτίμηση των αποστάσεων από πεζούς ηλικίας 60 με 70 ετών (ή κατά μέσο όρο 65 ετών) είναι συχνά λανθασμένη σε αντίθεση με πεζούς νεότερης ηλικίας (π.χ. 25 ετών).
Για παράδειγμα ένας πεζός της τρίτης ηλικίας, που περιμένει να διασχίσει το δρόμο, εκτιμά ότι προλαβαίνει να περάσει απέναντι, όταν ένα αυτοκίνητο βρίσκεται σε απόσταση 30 μέτρων από αυτόν. Αυτό όμως δεν ισχύει, διότι έρευνες έχουν δείξει ότι ένας πεζός ηλικίας 25 ετών διασχίζει το οδόστρωμα με ασφάλεια όταν το όχημα βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη των 50 μέτρων.

* Μειωμένη ταχύτητα κίνησης των πεζών τρίτης ηλικίας *

Πολύ σημαντικό πρόβλημα είναι και ο αναγκαίος χρόνος, που χρειάζονται οι πεζοί για να διασχίσουν κάθετα το οδόστρωμα με το ”Γρηγόρη” στο φανάρι αναμμένο.
Τα άτομα της τρίτης ηλικίας, ακόμα και όταν δεν έχουν κάποια πάθηση που δυσκολεύει την κίνηση τους, είναι σίγουρα πιο βραδυκίνητα. Για παράδειγμα ένας πεζός ηλικίας 25 ετών περνάει τη διάβαση πεζών (εννοείται πάντα με τον Γρηγόρη αναμμένο) με ταχύτητα 6,23 χλμ/ώρα (ή 1,73 μέτρα/δευτερόλεπτο) περίπου. Αντίθετα, η ταχύτητα κίνησης των άνω των 65 ετών πεζών περιορίζεται στα 3,6 χλμ/ώρα (ή 1,00 μέτρο/δευτερόλεπτο) περίπου, δηλαδή μειώνεται σχεδόν στο μισό.

Παράλληλα, τα άτομα τρίτης ηλικίας συνήθως εμφανίζουν διαταραχή στην ισορροπία τους πρόβλημα το οποίο ξεκινά από το λαβύρινθο του αυτιού.
Γι’ αυτό το λόγο τα νεαρά άτομα συνήθως διασχίζουν το δρόμο εντελώς κάθετα, ενώ οι ηλικιωμένοι συχνά ακολουθούν μία λοξή πορεία, με αποτέλεσμα να μένουν για περισσότερη ώρα εκτεθειμένοι στο οδόστρωμα και να αυξάνεται έτσι η πιθανότητα να παρασυρθούν από διερχόμενο όχημα (βλ. αυτοκίνητο ή δίκυκλο) και να πέσουν θύματα σοβαρού τροχαίου ατυχήματος (Μάθε πως να προσέχεις τα μηχανάκια στους ελληνικούς δρόμους).

* Τα χρώματα και το ανακλαστικό γιλέκο ασφαλείας σώζουν ζωές… *

Το ζήτημα του ντυσίματος και ιδίως του χρώματος των ρούχων μολονότι είναι πολύ σημαντικό είναι συχνά παραγνωρισμένο ιδιαίτερα στη χώρα μας. Οι πεζοί μεγάλης ηλικίας στο μεγαλύτερο ποσοστό τους φορούν σκουρόχρωμα ρούχα, με αποτέλεσμα να μην γίνονται εύκολα ορατοί από τους οδηγούς την νύχτα (Μάθε γιατί η νυχτερινή οδήγηση θεωρείται η 51η απόχρωση του γκρι).

Γι’ αυτό είναι απαραίτητο οι πεζοί να επιλέγουν ανοιχτόχρωμο ρουχισμό, όταν πρόκειται να κυκλοφορήσουν στον δρόμο και ειδικά κατά τις νυχτερινές ώρες.
Θα πρέπει όλοι μας να προσπαθήσουμε να διδάξουμε στους μεγαλυτέρους να μην διστάζουν να φορούν έντονα χρώματα όταν πρόκειται να βγουν στο δρόμο ιδίως μετά την δύση του ηλίου.

Επιπλέον, είναι εξίσου σημαντικό στα μπουφάν και στα ρούχα όλων μας να υπάρχουν ανακλαστικές ταινίες, ώστε όλοι μας ως πεζοί να γινόμαστε εύκολα ορατοί τη νύχτα από τους οδηγούς των οχημάτων (Μάθε γιατί στην Φιλανδία επιλέγουν τα ρούχα τους να λάμπουν και την νύχτα).

* Ο σημαντικός ρόλος του κυκλοφοριακού παρελθόντος των πεζών *

Το κυκλοφοριακό παρελθόν των πεζών τρίτης ηλικίας διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην λήψη των αποφάσεων.
Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι, όταν ένας πεζός 65 ετών ήταν νέος, κυκλοφορούσε σε δρόμους χωρίς πολλά αυτοκίνητα, συνεπώς κυκλοφορούσε με μεγαλύτερη άνεση. Παράλληλα, ως οδηγός δεν αντιμετώπιζε μεγάλα κυκλοφοριακά προβλήματα.

Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ικανός αριθμός ηλικιωμένων ανθρώπων έφθασε στις μεγάλες πόλεις από την επαρχία, χωρίς να είναι εξοικειωμένος με το κυκλοφοριακό ”χάος” της πόλης και χωρίς να έχει επίγνωση των κινδύνων, που καιροφυλακτούν.
Η έλλειψη, λοιπόν, εμπειρίας σε έντονες κυκλοφοριακές συνθήκες καθιστά τους ηλικιωμένους πεζούς πιο ευάλωτους.

* Κάποιοι έγιναν ”μαθητές – οδηγοί” στα 40 τους *

Μελέτες έχουν δείξει ότι κάποιοι οδηγοί στην χώρα μας έμαθαν να οδηγούν σε ηλικία 45 ή 55 ετών.
Κάποιοι από αυτούς ίσως αναγκάστηκαν να ξεκινήσουν να οδηγούν προκειμένου να φέρουν εις πέρας κάποιες οικογενειακές υποχρεώσεις, όπως για παράδειγμα τη φύλαξη ή τη μετακίνηση εγγονιών.
Έτσι είναι απολύτως φυσιολογικό τα άτομα αυτής της κατηγορίας να αισθάνονται μία σχετική αβεβαιότητα και ανασφάλεια κατά την διάρκεια της οδήγησης και γι ‘ αυτό θα πρέπει να μάθουμε να είμαστε πιο ανεκτικοί απέναντι τους.

* Συνειδητοποίηση του προβλήματος και μέτρα πρόληψης που πρέπει να λάβουν οι πεζοί και οι οδηγοί τρίτης ηλικίας *

Το κύριο βάρος της αντίληψης και της συνειδητοποίησης του προβλήματος πέφτει στους ίδιους τους πεζούς και οδηγούς τρίτης ηλικίας, αλλά και στις οικογένειες τους.

Το πρώτο στάδιο είναι να καταλάβουν πως, όσο ενοχλητικό και αν ακούγεται, η σωματική τους κατάσταση, οι πνευματικές τους δυνάμεις και τα αντανακλαστικά τους έχουν ήδη αρχίσει να πέφτουν. Αυτή άλλωστε είναι και η φυσική εξέλιξη των πραγμάτων.
Για το λόγο αυτό θα πρέπει να κάνουν τακτικούς ελέγχους στα μάτια και στα γυαλιά τους (θα πρέπει να φοράνε πάντα τα σωστά γυαλιά) και να ελέγχουν τακτικά την ακοή τους.

Η ασφάλεια στους δρόμους είναι υπόθεση και ευθύνη όλων μας είτε είμαστε πεζοί, είτε είμαστε οδηγοί. Συνεπώς, πέρα από την παράθεση των ζητημάτων, που πραγματεύεται αυτό το άρθρο, κλειδί παραμένει ο σεβασμός και η ανεκτικότητα απέναντι στους άλλους.

Κυκλοφορείς στους δρόμους καθημερινά ;

Δώσε προσοχή και προτεραιότητα στους πεζούς…

Προστάτευσε την ζωή με κάθε τρόπο!